RAK
TEMAT TABU?
– CZEŚĆ, CO SŁYCHAĆ?
– MAM RAKA
Ta informacja wielu ludzi wprawia w zakłopotanie. Człowiek nie lubi sytuacji, w których nie wie jak się zachować. Chciałby mieć na na wszystko gotową receptę, a jeżeli takowej nie posiada, to oczekuje instrukcji albo się wycofuje. Jeśli, nie wiesz co powiedzieć, to właśnie to powiedz. Uczucie niemocy jest jak najbardziej naturalne.
RAK. NIE MA CHYBA SŁOWA, KTÓRE BUDZIŁOBY DZIŚ WIĘKSZY STRACH.
Czego lepiej nie mówić osobie chorej? O co nie pytać?
- „Wszystko będzie dobrze” – to najbardziej utarty frazes, który sam w sobie nie znaczy nic. Skąd wiesz, że będzie dobrze?
- „To na pewno nic poważnego”, „Może to pomyłka?”, „Byłeś/aś u innego lekarza?” – nie kwestionuj choroby.
- „To tylko włosy” – nie mów tego osobie przed i podczas chemoterapii. To integralna część jej ciała.
- „Jak się czujesz?” – z jednej strony może się ono odnosić jedynie do samopoczucia, ale z drugiej brzmi nieadekwatnie.
- „Walka z rakiem.” – zakłada, że są wygrani i przegrani.
- „Jesteś silny/a. Pokonasz to.” – gdyby to zależało od siły woli, to już byłaby zdrowa.
- „Choroba śmiertelna”, „Choroba nieuleczalna” – rak to nie wyrok.
- Nie dawaj rad i nie zalecaj – to osoba świadoma i odpowiedzialna sama za siebie.
Zatem co mówić?
- „W czym mogę ci pomóc?” – nie oczekuj, że osoba chora poda Ci na tacy gotowe propozycje. Zwykle, jest jej trudno o cokolwiek poprosić, nie chce być obciążeniem. Warto, więc przejąć inicjatywę: „Zastanów się, zadzwonię do Ciebie jutro”. Przysłowiowe zrobienie zakupów czy obiadu może okazać się sporym odciążeniem.
- „Płacz, jestem tutaj dla Ciebie” – może zdarzyć się, że osoba chora zacznie płakać. Nie uciszaj jej, pozwól na przeżycie emocji, które się nagromadziły.
- „Wiesz co ostatnio się zdarzyło? Nie uwierzysz!” – Nie odsuwaj jej od bieżących spraw. Powinna wiedzieć, że choroba nie jest w centrum uwagi. Rozmowy o codzienności sprawiają, że nie czuje się wykluczona z życia, a i małe obmawianie innych ludzi podnosi na duchu.
- Nie mów nic i słuchaj – chory ma sam dużo do powiedzenia. Słuchaj z uwagą. Zapewne już od innych ludzi nasłuchał się co mu wolno, a co nie, co jest dobre, a co złe. Osoba chora na raka to wciąż ta sama osoba. Potrafi żartować, rozmawiać o niczym, a możliwe, że i sama po sobie potrafi posprzątać. Bo czasami lepiej nie powiedzieć nic i po prostu być obok.
mgr Karolina Bachowska, psycholog